2025-10-10
Jaiotzez euskalduna ez naizen arren, egiten dudan guztiak sustrai euskalduna du; etxean sentitzen naiz eta nire istorioetan islatu nahi dut

Gastón Haag zuzendariak ‘Tragedium’ aurkeztu digu, umorea, izua eta fantasia uztartzen dituen zientzia fikziozko komedia absurdoa. 60 jaialdi baino gehiagotan parte hartu eta 17 sarirekin ibilbide arrakastatsua izan ondoren, Haagek bere film laburra Sitgeseko Brigadoon atalera eramango du, bere proposamena genero zinearen barruko begirada fresko eta original gisa finkatuz.
Ezagutzen ez duenarentzat, nola aurkeztuko zenioke ‘Tragedium’? Zer kontatzen digu?
‘Tragedium’ zientzia fikziozko komedia absurdua da. ‘Dimensión Desconocida’ edo ‘Cuentos Asombrosos’ lanen kapitulu baten antzekoa da: 90eko hamarkadako zientzia fikziozko “mood” hori du. Bikote baten etxera zorra kobratzera doazen hiru gaizkileren istorioa kontatzen digu. Baina ez dakitena da topatuko dutena guztiz ezustekoa dela.
Nola sortu zen lan hau sortzeko ideia?
Ekialdeko egunkari batean irakurri nuen albiste batekin hasi zen dena: polizia batzuk etxe batera iritsi ziren bikote bat zaintzapean eramateko... eta desagertu egin ziren. Zerbait lineala eta klasikoa da, baina zer gerta zitekeen jakin-minak piztu ninduen. Oso dibertigarria iruditzen zitzaidan hura komedia bihurtzea.
Fantasia, beldurra eta komedia uztartzen ditu… nola erabaki zenuen ikuspuntu horren alde egitea?
Gustuko dut ikusten ditudan film, telesail edo film laburrak emozioen errusiar mendi bat direnean: egonezina, izua, komedia… Hori gertatzen da duela gutxi egindako ‘Weapons’ bezalako filmekin. Betidanik erakarri nau gustuko ditudan generoak uztartzeak, eta ‘Tragedium’ lanean gehien nabarmentzen dena komedia da, nahiz eta hainbat estilotatik pasatzen garen historian zehar.
Zein mezu bidali nahi du ‘Tragedium’ lanak?
‘Tragedium’ ideia honetatik abiatzen da: benetako izua ez dator espaziotik edo munstroetatik, geure baitatik baizik. Horrekin jolastu nahi izan nuen: errutina bihurtzen denean gaitza zein barregarria izan daitekeen. Pertsonaia horiek bortitzak dira, baina arau batzuei jarraituz jokatzen dute, horrek pertsona hobeak egingo balitu bezala. Fartsa moduko bat da, nola justifikatzen dugun geure burua, nola mundu guztiak aurkitzen dituen aitzakiak egiten duenerako, baita dena erabat ustelduta dagoenean ere. Zentzurik gabeko umorearen azpian, alienazio modernoari buruzko hausnarketa bat ere badago: jendea automata gisa mugitzen den sentsazio hori, techno dantzatuz, zehazki zergatik jakin gabe, erokeria kolektibo baten erritmoari jarraituz. Funtsean, ‘Tragedium’ lanak gizakia normala ematen saiatzen denean zein barregarria den aipatzen du.
Aktore eta zuzendari rolak uztartzen dituzu lan honetan. Nola sortu zen ideia hori eta nolakoa izan da esperientzia?
Ni aktore lanetan hasi nintzen eta zuzendari lan gehiago egiten bukatu nuen. Biak gustatzen zaizkit, baina zuzentzeak bereziki erakartzen nau, sortzen eta idazten ditudan istorioak ere badirelako. Eroso sentitzen naiz bi funtzioak uztartuz; nire pertsonaian puntu justua bilatzen dut filmazioan lasai gidatu ahal izateko. Ez da erraza, baina pixkanaka ohitzen joan nintzen.
Euskal proiektu bat da eta Bilbon filmatu zenuten… zerk bultzatu zintuen hemen burutzera?
Euskal Herria nire bigarren etxea da. Oso gustuko ditut bere kokapen naturalak eta bere arkitektura. Bilbo oso berezia egiten zait. Nire erara erretratatu nahi dut, eta jendeak, nire istorioen bidez, ezagutu ahal izatea. Istorio asko daude hemendik kontatzeko modukoak.
Jaialdi askotan parte hartu duzu dagoeneko. Nolako harrera izan du publikoaren aldetik?
Sinestezina, espero baino hobea. Hain tonu berezia duen film laburra izanik, batek inoiz ez daki nola jasoko duten, baina publikoari izugarri gustatu zaio. Proiekzioetan ez ezik, ondoren ere nabaritzen dut, jendea eskertzera hurbiltzen denean. Nire ustez, komediaren eta zientzia-fikzioaren arteko konbinazioak presenteago egon beharko luke gure lurraldean. Gainera, Euskal Herriak genero honetako kalibre handiko zuzendariak ditu, hala nola Alex de la Iglesia edo Paul Urkijo, eta harro eutsi beharko genioke bandera horri.
Orain Sitgesera joango zara. Zer suposatzen du horrek zuretzat eta proiektuarentzat?
Egia bihurtutako ametsa da. Sitges genero fantastikoaren leiho garrantzitsuenetako bat da, bai Espainian, bai mundu mailan. Han egoteak esan nahi du egin genuenak baduela bere lekua. Orain momentuaz gozatzea besterik ez da geratzen, eta film batekin, adibidez, gehiagora joan gaitezkeela erakustea.
Zer espero duzu han parte hartzetik?
Dudarik gabe, erakusleiho ezin hobea da. Sitgeseko publikoa genero eta komedian oso espezifikoa da, eta aliantza berrietarako aukerak ere ireki ditzake.
Ondoren, zer ibilbide izango du lanak? Publiko orokorrarentzat ikusgarri egongo da?
Bai, dagoeneko eskuragarri dago Divergente plataforman; film laburrentzako leiho bikaina da, eta, gainera, doakoa da. Film laburrak duela urtebete hasi zuen bere ibilbidea Los Angeleseko Screamfest-en, eta bertan Lander Otaola (aktorea) eta Alaia Arderekin (figurinista) Chinese Theatre mitikora joan ginen. Zoragarria izan zen nire kuttunak diren film asko estreinatu ziren lekuan nire lana estreinatzea. ‘Tragedium’ filmak 68 jaialditara bidaiatu du, besteak beste, Film Quest, Knoxville Horror Film Fest, Isla Calavera, ALCINE, Tarazona, Aguilar Film Fest eta To Horror Film Fest jaialdietara, eta 17 sari jaso ditu. Beste batzuk iragartzea falta da oraindik.
Orain errodaje batean zabiltzala entzun dut. Zer aurreratu diezagukezu zure oraingo lanetatik?
Gaur egun hiru film luzerekin nabil: bat finantzazioa amaitzen ari da, beste bat beldurrezkoa —mezu soziala duen monster movie bat— eta beste bat drama/thrillerra, pertsonalagoa, neurri batean nik idatzia eta beste batean Usue Álvarez Vidal aktoreak idatzia. Gainera, hiru film laburrekin nago: beldurrezkoa, beldur eta komediazkoa, eta dramazkoa. Xehetasunak ixten ari gara baten bat laster filmatzeko; orain arteko nire lanik onenak izango direla uste dut. Talde finko bat eta aurpegi ezagun eta berrien zerrenda bat ditut. Euskal Herriko eta herrialde osoko talentuari ikusgarritasuna ematea gustatzen zait. Jaiotzez euskalduna ez banaiz ere, aspalditik bizi naiz hemen, etxean sentitzen naiz eta hori islatu nahi dut nire istorioetan. Gaur egun bizi garen munduarentzat beharrezko mix bat dela uste dut.